§12.3 Beïnvloeding van kiezers

In het boek las je over framing & priming als manieren van politici om kiezers te beïnvloeden. Op deze pagina gaan we daar verder op in met twee manieren van framing en een voorbeeld van priming.

Framing gaat dus over de manier waarop onderwerpen (niet) worden gepresenteerd. Er zijn meerdere soorten frames, waarvan conflict framing en horse race framing de duidelijkste zijn. Allereerst conflict framing: het presenteren van twee partijen als conflicterend. Een conflict trekt de aandacht en het geeft beide partijen de ruimte om duidelijk te maken waar zij voor staan. De gevolgen zijn vaak voor allebei de partijen positief, omdat een keuze tussen een tiental aan partijen verminderd wordt naar een keuze tussen twee partijen. Beide partijen kunnen hierdoor populairder worden omdat het voor kiezers lijkt alsof de strijd tussen deze twee gaat en de andere partijen minder in het licht staan.

Een tweede soort framing is horse race framing, wat te maken heeft met peilingen voorafgaand aan de verkiezingen. In de periode voor verkiezingen voeren de partijen campagne en wordt er op veel momenten gepeild waarop kiezers neigen te stemmen. Deze opiniepeilingen zijn dan ook veel in het nieuws en beïnvloeden daarmee het gedrag van kiezers. Als er bijvoorbeeld uit de peilingen blijkt dat een partij erg veel stemmen aan het winnen is, wordt dat geanalyseerd en komt er een soort succesverhaal uit, wat andere kiezers ook laat neigen om op deze partij te gaan stemmen.

Priming heeft te maken met het eigenaar worden van een thema. Toen bijvoorbeeld de discussie over vluchtelingenopvang in Nederland sterk heersde, had de PVV daar een duidelijke mening over. Zij vonden dat de grenzen dicht moesten en daarmee kwam de partij veel in het nieuws. In de hele samenleving was het onderwerp vluchtelingen toen erg belangrijk en dat had zijn weerslag op politieke keuzes van mensen. De vluchtelingencrisis was belangrijk in de keuze tussen politieke partijen en daardoor steeg de PVV in de opiniepeilingen. De PVV was daarmee een soort eigenaar van het onderwerp vluchtelingen geworden. Mensen die het op dit onderwerp eens waren met de PVV neigden dus eerder PVV stemmen dan voorheen, omdat het onderwerp nu meer impact heeft op hun keuzes.

Door verschillende soorten van framing en priming kunnen politieke partijen dus, bewust of onbewust, het kiesgedrag van mensen beïnvloeden. Probeer priming of framing eens te herkennen in je dagelijks leven!

terug naar hoofdstuk 12naar filmpjes met uitleg (§12.4)