§9.3 De clash of civilizations
Samuel Huntington was een politicoloog die voorspelde dat conflicten na de Koude Oorlog zouden ontstaan door culturele verschillen tussen landen. Hij noemde dit ‘the clash of civilizations’, in het Nederlands wel bekend als ‘botsende beschavingen’. Hij deelde de wereld op in beschavingen die bestaan aan brede cultuurgroepen, vooral gebaseerd op religie of levensbeschouwing. Op het plaatje hieronder zie je de ‘beschavingen’ die Huntington onderscheidde: de Westerse, Russisch-Orthodoxe, Zuid-Amerikaanse, Islamitische, Chinese, Indiase, Boeddhistische en Afrikaanse beschaving.
Huntington zegt dat conflicten voornamelijk zullen zijn op de grens tussen twee verschillende beschavingen. Bijvoorbeeld op het grensgebied tussen Westen en Islam of tussen Chinese en Westerse cultuur.
In het Westen heerst het idee dat westerse waarden en normen universeel zijn en dus dat andere beschavingen hun normen en waarden zouden moeten overnemen. Huntington adviseert om de grenzen van de verschillende beschavingen te accepteren en niet te proberen mensen die tot een andere cultuur behoren te willen veranderen. Dat wil niet zeggen dat hij voor een multiculturele samenleving is. Juist niet: Huntington adviseert dat mensen van een bepaalde cultuur ook allemaal in dezelfde beschaving gaan wonen. Om conflicten te voorkomen.
Er bestaat veel kritiek op Huntingtons theorie: allereerst is het te statisch en zijn culturen altijd aan het veranderen. Ten tweede kunnen we ons afvragen of er wel verschillende beschavingen zijn en niet 1 beschaving die bijv. uit mensenrechten en de rechtsstaat bestaat. En tot slot blijken de meeste conflicten niet te bestaan tussen maar binnen de ‘beschavingen’ en gaan niet alleen over religie maar ook over ideologie of over hulpbronnen.
De master scriptie van Marco Veldman gaat uitgebreid in op de theorie en de bewezen en onbewezen stellingen van Huntingon.