§11.3 Besluitvormingsmodellen

In §11.3 worden twee modellen voor politieke besluitvorming besproken: het systeemmodel en het barrièremodel. We herhalen deze twee uit het boek eerst even en bespreken daarna twee andere (nieuwe) besluitvormingsmodellen.

Het systeemmodel beschrijft besluitvorming eigenlijk als een proces dat door vier fasen gaat: invoer (input), omzetting (conversie), uitvoer (output) en terugkoppeling (feedback). Als je dit even niet meer weet, lees het dan eens terug in paragraaf 11.3. 

Het barrièremodel beschrijft de ‘omzettingsfase’ uit het systeemmodel. Die omzetting blijft vaak een beetje vaag, als een black box. Het barrièremodel laat zien waar een besluit allemaal doorheen moet voordat het genomen wordt. 

Het eerste, voor jou waarschijnlijk nog onbekende model dat we hier noemen is het stromenmodel, dat opgesteld is door de politicoloog John W. Kingdon. Volgens Kingdon is de politiek een georganiseerde chaos, waarin hij drie stromen ziet. Één met problemen, één met oplossingen en één politieke beslissers. Wanneer deze drie samenkomen is er een Window of Opportunity, een WOFO, zoals je kunt zien op de afbeelding.  In zo’n WOFO koppelen beslissers problemen aan oplossingen en ontstaat er een beleid. Deze drie komen niet altijd meteen samen, dat kan even duren. De stroom van problemen kan veranderen. De ene keer is een probleem veel in het nieuws en wijzen veel mensen erop, de andere keer is dat minder. Ook de oplossingenstroom verandert, bijvoorbeeld door het verzinnen van nieuwe oplossingen. Tenslotte varieert ook de stroom van politieke beslissers. Een centrum-rechts kabinet zal andere prioriteiten hebben dan een centrum-links kabinet, waardoor problemen meer of minder gezien worden.

Een ander besluitvormingsmodel is het relatieve aandachtsmodel, dat patronen ziet in het moment van behandeling van bepaalde problemen. Dit model gaat uit van een cyclisch karakter, de issue-attention cycle genoemd. Er zijn te veel problemen om allemaal tegelijk behandeld te worden. Problemen waar een poos niet meer naar gekeken is, verdienen eens in de zoveel tijd weer aandacht en dan zijn deze problemen weer actueel. Wanneer een probleem (een issue) kort in de aandacht is, kunnen politici dat piekmoment gebruiken om een nieuw beleid te introduceren. 

terug naar hoofdstuk 11naar voorbeelden van een finaal model (§11.4)