§ 1.1 Machiavelli

De Italiaanse politicoloog Niccolò Machiavelli (1469-1527) heeft een enorme invloed gehad
op het Westerse politieke denken. Zowel als inspiratiebron voor machthebbers of mensen die
macht nastreefden, als negatief immoreel beeld van meedogenloze machtspolitiek. Wat
vernieuwend was aan het denken van Machiavelli was dat hij een ‘rationele’,
wetenschappelijke aanpak hanteerde waarin de mens centraal stond (in plaats van de
christelijke ethiek) en zich concentreerde op wat effectief was in het verwerven en behouden
van de macht, ook al was dat voor sommigen op een moreel verwerpelijke manier. In de
praktijk betekende dit dat machthebbers soms ook geweld, bedrog en wreedheid moeten
toepassen als het grotere ‘goede’ doel dat vereist. Machiavelli is daarom altijd ook
geassocieerd met wat ‘Machiavellisme’ genoemd wordt: vanuit een cynisch wereldbeeld
misleiding en manipulatie toepassen om je eigenbelang te dienen.

terug naar Hoofdstuk 1