§ 4.4 Morele dilemma’s

Een moreel dilemma is een situatie waarin iemand wordt geconfronteerd met twee of meer keuzes, waarbij elk van deze keuzes ethische overwegingen met zich meebrengt en waarbij er geen duidelijke “juiste” of “foute” beslissing is. Dit soort situaties dwingt individuen om na te denken over hun waarden, ethische principes en de mogelijke gevolgen van hun handelingen voordat ze een beslissing kunnen nemen.

Een klassiek voorbeeld van een moreel dilemma is het ‘trolleyprobleem‘. In dit scenario bevind je jezelf voor een wissel waarmee je een rijdende tram kunt sturen. Op het ene spoor staan vijf mensen vastgebonden en op het andere spoor staat één persoon vastgebonden. Je hebt de keuze om de wissel om te zetten, waardoor de tram van koers verandert en slechts één persoon treft, of om niets te doen en de tram op het spoor met vijf personen te laten blijven, wat resulteert in hun dood. Er is een interactieve game ontwikkeld die onder andere dit dilemma en andere dilemma’s behandelt.

In een artikel van de Militaire Spectator wordt het gebruik van het drie-kolommenmodel besproken als een methode om morele ontwikkeling te bevorderen binnen de defensieorganisatie. Via een praktijkcasus wordt het model ingezet om gezamenlijke reflectie op morele dilemma’s te stimuleren. De methode helpt deelnemers gestructureerd na te denken over complexe morele vraagstukken. De casus toont aan hoe persoonlijke overtuigingen en waarden tijdens een dilemma in het geding kunnen zijn, evenals de rol van emoties en context. Het drie-kolommenmodel faciliteert een dialoog waarin diverse perspectieven en argumenten worden belicht, met als doel weloverwogen handelingen te bevorderen. Het model kan voorafgaand aan, tijdens of na situaties met morele dilemma’s worden gebruikt om begrip te creëren en te leren van verschillende perspectieven.

terug naar Hoofdstuk 4