§2.1 Dilemma van collectieve actie
Het dilemma van de collectieve actie, of soms ook wel het free-ridersprobleem genoemd, is al jaren een klassiek sociaal dilemma.
Bij een collectieve actie wordt er iets gerealiseerd waar alle betrokkenen baat bij hebben. Maar omdat er meerdere mensen meedoen, wordt een deelnemer minder niet gemist. Dan gaat de actie alsnog wel door. En dat is natuurlijk ideaal: niet meedoen, maar wel profiteren van het resultaat.
Mensen met deze gedachte kunnen ervoor kiezen om niet mee te doen en zijn dan een freerider. Denk bijvoorbeeld aan de belasting voor het bouwen van een dijk. Niemand wil dat zijn huis onder water komt te staan door een overstroming, dus de actie van het bouwen van een dijk is een goed idee. Als een inwoner niet mee betaalt, wordt de dijk alsnog wel gebouwd. En daarom kan iemand besluiten om dit inderdaad niet te doen.
Dit probleem kan opgelost worden door dwang. Wanneer iedereen gedwongen is mee te betalen aan de dijk, dan kan niemand er onderuit. Dus ook die vervelende buurman niet, die van plan was lekker te profiteren zonder geld te betalen. Een perfecte instantie daarvoor is de overheid. Nederlanders betalen belasting aan de overheid en uit die pot betalen zij dit soort collectieve goederen. Zo betaalt iedereen mee én profiteert iedereen mee.
In dit Engelse filmpje wordt het probleem nog eens uitgelegd aan de hand van twee duidelijke voorbeelden!
In Oosterwold, bij Almere, doen ze een experiment. De mensen leven daar zonder collectieve goederen. Ze zijn dus niet aangesloten op het riool en de kinderen gaan ook niet naar een reguliere school. Wil je weten hoe het is om te leven zonder collectieve actie en collectieve dwang?
Terug naar hoofdstuk 2 Naar §2.1 Opdracht 5