§5.4 Coalitievorming

Na de Tweede Kamerverkiezingen weten alle politieke partijen het aantal zetels dat ze behaald hebben. Er wordt dan begonnen met de coalitievorming. Dat is het vormen van een meerderheid in de kamer die samen een regeerakkoord gaat opstellen. De grootste partij mag dan beginnen met het zoeken van partijen om mee samen te werken. In principe kan dat elke partij zijn, maar met de ene partij zijn meer overeenkomende standpunten dan met de andere politieke partij.

Dat zoeken naar een meerderheid in de Tweede Kamer is nodig omdat je dan als coalitie weet dat de plannen altijd door meer dan de helft wordt gesteund. Wanneer er geen meerderheid zou zijn, zou de oppositie (de partijen die niet in de coalitie zitten) ieder plan van de coalitie kunnen wegstemmen. In de Nederlandse Tweede Kamer is er een meerderheid vanaf 76 zetels, omdat er in totaal 150 zetels zijn.

Na de Tweede Kamerverkiezingen wordt er dus gestart met onderhandelingen met als doel het vormen van een coalitie. Een informateur leidt deze onderhandelingen. Het vormen van een coalitie kan soms erg lang duren omdat de partijen die samen een meerderheid willen gaan vormen met elkaar om tafel moeten om het over onderwerpen eens te worden. De onderhandelingen tussen een groep partijen die een coalitie wil vormen kunnen na twee maanden bijvoorbeeld nog stuk lopen omdat ze het over één onderwerp niet eens kunnen worden. Dan begint het vormen van een coalitie weer opnieuw en gaan er weer andere partijen om tafel zitten.Na de verkiezingen in 2021 waren er verschillende opties voor een coalitie. Puzzel zelf welke mogelijkheden er toen waren om een meerderheid te vormen. Na de langste onderhandelingsperiode ooit, die 300 dagen duurde, werd uiteindelijk een coalitie gevormd met VVD, D66, CDA en ChristenUnie.