§6.2 Geschiedenis van politieke partijen
Liberale partijen
De VVD, voluit Volkspartij voor Vrijheid en Democratie, krijgt sinds 2010 de meeste stemmen en levert de minister-president voor Nederland. Dat is Mark Rutte, die inmiddels zijn vierde kabinet leidt met de naam kabinet-Rutte IV.. De VVD wordt gezien als een liberale partij die rechts van karakter is.
D66 staat voor Democraten 66 waarbij 66 verwijst naar het jaartal van oprichting van de partij, namelijk 1966. Bij de oprichting van de partij was haar belangrijkste standpunt het democratiseren van het politieke systeem in Nederland. D66 wordt gezien als de partij het meest in het midden zit van de links-rechts verdeling. Bij economische standpunten zitten ze aan de rechterkant, op sociaal vlak meer aan de linkerkant.
Op economisch gebied wil D66 de inkomstenbelasting overhevelen naar de gemeenten. Nu wordt dit via de overheid geregeld, maar ze pleit voor gemeentelijke inkomstenbelastingen. D66 wil daarbij dat het totale belastingbedrag niet omhoog gaat, maar juist liever omlaag. Dit is iets waar de VVD en D66 het over eens zijn, de VVD is namelijk ook voor verlaging van de inkomstenbelasting.
Een verschil tussen beide partijen is dat D66 bekend staat om haar positieve houding tegenover Europa. Waar andere partijen kritisch zijn, wil D66 de banden met Europa juist versterken. Het Europese Parlement moet meer macht krijgen voor kwesties die Europees geregeld kunnen worden.
De VVD en D66 zijn beide liberaal en liggen op sommige vlakken, zoals de economie, ook erg dicht bij elkaar. In het Europese Parlement zitten ze samen in de Alliantie van Liberalen en Democraten voor Europa. (https://reneweuropegroup.eu/en/)
Sociaaldemocratische partijen
De voorlopers van de PvdA waren de SDB en de SDAP, opgericht en geleid door Domela Nieuwenhuis. Vanwege de slogan “Revolutie en omverwerping der bestaande maatschappelijke orde met alle wettelijke en onwettelijke middelen”, werd de SDB verboden en werd de SDAP als politieke partij opgericht. Deze is later gesplitst in twee partijen: de CPN (Communistische Partij Nederland) en in de PvdA (Partij van de Arbeid), waarvan de laatstgenoemde de partij is die we nu kennen. De oorsprong van de idealen van de PvdA ligt aan het einde van de negentiende eeuw, in de Industriële Revolutie. De arbeiders moesten dagenlang werken voor een mager loon in de fabriek. De PvdA pleitte voor de rechten van arbeiders, zonder armoede, en voor een gelijke behandeling. Vandaag de dag kennen we amper nog arbeiders in de fabriek, toen was dat de meerderheid van de bevolking. Nu uiten dezelfde idealen zich bijvoorbeeld in betaalbare zorg voor iedereen, goed onderwijs, en betaalbare huurwoningen.
De SP is overigens opgericht door twee leden die uit de CPN is gezet. De SP staat bekend om het gematigde socialisme. Zij zijn daarom meer uitgesproken links dan de PvdA. Zij willen bijvoorbeeld de marktwerking uit de zorg en dat werknemers ook profiteren in de winsten van de bedrijven waar ze werken. (https://www.sp.nl/standpunten)
Confessionele partijen
Over het confessionalisme las je al in §4.3. In Nederland zijn er drie politieke partijen die gerekend worden tot het confessionalisme, namelijk het CDA, de ChristenUnie en de SGP.
Het CDA, voluit het Christen-Democratisch Appèl, zit sinds 1980 in de politiek. Ze baseert zich niet rechtstreeks op de Bijbel, maar komt wel vanuit een christelijke traditie en hanteert principes daaruit. Het CDA trekt het meest brede publiek aan en is er voor alle Nederlanders. Wanneer je de website van de partij opent, zie je ook niet direct iets dat naar het christendom verwijst.
De ChristenUnie (CU) baseert zich wel meer rechtstreeks op de Bijbel en verwijst daar ook naar in haar argumentatie. De CU noemt zichzelf ‘christelijk-sociaal’ en spitst zich hiermee al meer toe op de christelijke Nederlanders, dan het CDA. Bij het openen van de website van de ChristenUnie zie je de slogan ‘Geef geloof een stem’, waardoor het christelijke karakter van de partij meteen zichtbaar is.
De SGP, de Staatkundig Gereformeerde Partij, baseert zich het meest direct op de Bijbel. Deze confessionele partij is het meest specifiek wat betreft doelgroep, omdat ze zich richt op een stroming binnen het christendom, namelijk gereformeerd. Wanneer je de website bezoekt, staat het woord ‘Bijbel’ op de voorpagina, waardoor het belang daarvan benadrukt wordt. In het lesboek wordt de SGP conservatief genoemd, wat inhoudt dat ze veel dingen graag wil laten zoals ze zijn.
Geschiedenis van de grootste partijen
Meer weten over de geschiedenis van politieke partijen? Hier vind je de geschiedenis van de grootste partijen: SGP, CDA, ChristenUnie, PvdA, GroenLinks, SP, Partij van de Dieren, DENK, 50PLUS, VVD, D66, PVV, FVD en de nieuwkomers: Volt, Ja21, BBB en BIJ1.