§10.4 Politiek en overheidsbeleid over identiteit

Kijk dit filmpje eens! Of deze!

“Het Wilhelmus” is het volkslied van Nederland, sinds 1932. Het werd geschreven aan het eind van de 16e eeuw en is waarschijnlijk gecomponeerd als een inspiratie en motivatie voor het Nederlandse volk tijdens hun strijd voor onafhankelijkheid van de Spanjaarden. De tekst verwijst naar Willem van Oranje, die de Nederlandse opstand tegen Spanje leidde, maar ook naar het Nederlandse volk en zijn land. “Het Wilhelmus” wordt gezien als het oudste volkslied ter wereld dat nog steeds in gebruik is!

Ken jij alle zestien coupletten uit je hoofd?


Cultuurrelativisme is het idee dat de overtuigingen, waarden en praktijken van een cultuur moeten worden begrepen en geëvalueerd binnen hun eigen context, in plaats van te worden beoordeeld volgens de normen van een andere cultuur of een universele reeks waarden. Dit perspectief stelt dat er niet één objectieve waarheid of morele standaard bestaat die universeel kan worden toegepast, en dat culturele verschillen moeten worden gerespecteerd en geaccepteerd.

Kan je uitleggen hoe bijvoorbeeld polygamie een voorbeeld kan zijn van cultuurrelativisme?

Cultureel universalisme daarentegen is het geloof dat bepaalde universele menselijke waarden en praktijken in alle culturen bestaan. Dit perspectief stelt dat er bepaalde fundamentele menselijke behoeften en kenmerken zijn die door alle mensen worden gedeeld, en dat deze behoeften en kenmerken aanleiding geven tot bepaalde universele patronen van gedrag en sociale organisatie. Culturele universalisten stellen dat culturen weliswaar verschillen in hun specifieke overtuigingen en praktijken, maar dat zij een gemeenschappelijke menselijkheid delen en dat bepaalde universele beginselen, zoals mensenrechten, in alle culturen kunnen worden toegepast.

Zowel cultuurrelativisme als cultureel universalisme hebben hun eigen sterke en zwakke punten. Cultuurrelativisme wordt over het algemeen beschouwd als een toleranter en respectvoller perspectief, omdat het mensen aanmoedigt culturele verschillen te begrijpen en te accepteren. Het kan echter ook worden bekritiseerd omdat het té tolerant is en omdat het problemen binnen een cultuur, zoals schendingen van mensenrechten, niet erkent en aanpakt. Cultureel universalisme daarentegen wordt vaak gezien als een progressiever en moreel gegrond perspectief, omdat het het belang van universele mensenrechten en waarden benadrukt. Het kan echter ook worden bekritiseerd omdat het te veel voorschrijft wat andere culturen zouden ‘moeten’ en geen rekening houdt met de unieke kenmerken en contexten van verschillende culturen. Daarnaast wordt dat universalisme vaak ‘bedacht’ vanuit een Westers ideologisch ideaalbeeld.


Het hebben van meerdere identiteiten betekent dat iemand meer dan één zelfconcept of zelfgevoel heeft. Deze identiteiten kunnen gebaseerd zijn op verschillende factoren zoals etniciteit, cultuur, geslacht, seksuele geaardheid, godsdienst, beroep, hobby, enz. Een persoon kan ertussen wisselen of ze zien als losstaande delen. Mensen kunnen meerdere identiteiten hebben die elkaar kunnen kruisen, overlappen of zelfs met elkaar in strijd zijn, en de manier waarop iemand deze identiteiten waarneemt en navigeert kan gedurende zijn leven veranderen. Je kan identiteit zien als een bouwpakket van allerlei blokjes.


Openbare discussies zijn open, gemeenschappelijke gesprekken of debatten over een bepaald onderwerp die plaatsvinden in een openbare plek, zoals een vergadering in het gemeentehuis, op televisie of op social media. Het doel van publieke discussies is om ideeën, meningen en informatie uit te wisselen over een bepaalde problemen of onderwerpen, en om meer begrip en betrokkenheid tussen mensen te bevorderen. Publieke discussies kunnen ook dienen als een plek voor het aanpakken van sociale, politieke of economische problemen en kunnen helpen om een consensus te bereiken. Of zelfs om het overheidsbeleid vorm te geven. Publieke discussies kunnen heel erg informeel zijn, maar ook heel gestructureerd en georganiseerd.