§13.3 Scenario’s Europa opdracht 12
In het opdrachtenboek bij opdracht 12 gaat het over de toekomst van Europa. Daar lees je in tekst 1 een deel van het ‘Verdrag betreffende de Europese Unie’. De rest van de tekst van dit verdrag kun je hier vinden. Er zijn verschillende meningen over de manier waarop er in Europa moet worden samengewerkt. Ook de lidstaten van de Europese Unie verschillen onderling erg in hun visie. Daarom presenteerde de voorzitter van de Europese Commissie in maart 2017 vijf scenario’s voor de toekomst van Europa. Over de eerste twee, ‘Op dezelfde voet verdergaan’ en ‘Veel meer samen doen’ heb je in het opdrachtenboek al kunnen lezen. De andere drie scenario’s bespreken we hieronder.
Het derde scenario is genaamd ‘De interne markt en niets meer’. Bij deze vorm van samenwerking gaat het om de handel en het daarbij behorende vrije verkeer van goederen en kapitaal. Vrij verkeer van mensen en diensten zal daar niet bij horen, zoals in de huidige EU. Ook op andere terreinen, bijvoorbeeld migratie en veiligheid, zal er geen sprake meer zijn van samenwerking. Het gevolg van dit scenario is dat Eurolanden meer eigen wet- en regelgeving hebben in plaats van Europese wetten en regels die er nu zijn.
Het volgende scenario is ‘Wie meer wil, doet meer’. Als landen willen, hebben ze de mogelijkheid om meer samen te werken. Lidstaten die dat niet willen, hoeven dat niet. Zo is dat nu bij de euro geregeld: niet alle lidstaten van de Europese Unie gebruiken de euro als munteenheid. Zo zou het ook kunnen gaan op het gebied van defensie, terreurbestrijding en sociale zaken. Een goed voorbeeld zou dan kunnen leiden tot volgers. Maar het kan in de samenwerking ook een situatie creëren van A- en B-landen. Ook wordt het er voor Europese burgers niet duidelijker op: welk land doet waar wel en waar niet aan mee?
Tenslotte het vijfde scenario, ‘Minder en efficiënter’. Samenwerken op minder gebieden, maar intensiever en minder vergaderen en sneller besluiten (meer daadkracht, minder inspraak). Het uitgangspunt van dit scenario is dat Europa op vastgestelde terreinen bepaalt wat er gebeurt. Daarover hebben lidstaten dan hun soevereiniteit overgedragen aan de Unie. Het zou dan kunnen dat landen zelf niet de macht hebben over bijvoorbeeld de asielprocedures of handel, maar dat de EU dat heeft.
Hoe zou het ideale Europa er volgens jou uitzien? Op welk van de vijf toekomstscenario’s zou het het meeste lijken? Op deze pagina van de NOS kun je jouw eigen Europa ontwerpen. Als je het leuk vindt om serieus mee te denken met de toekomst van Europa, kun je eens kijken naar het Europese Jongerenevenement EYE. Dit werd gehouden in juni 2018 en wordt in het voorjaar van 2020 weer georganiseerd. Op de site kun je ook vinden wat er in 2018 door zo’n 9000 jongeren van 16 tot 30 jaar is bedacht en hoe zij vinden dat Europa er uit zou moeten zien. De vijf onderwerpen die aan bod kwamen zijn: jong en oud, rijk en arm, apart en samen, veilig en gevaarlijk, lokaal en wereldwijd. EYE2018 heeft geleid tot twaalf concrete ideeën over de toekomst van Europa, die je kunt lezen in het EYE2018 rapport.