§8.4 Het fundamentalisme
Zoals je hebt kunnen lezen in het boek (§8.4) of op de pagina over confessionalisme, baseren confessionelen zich op hun religie wanneer ze politiek bedrijven. Fundamentalisten gaan hier wat verder in en vinden dat iedereen zich op hun godsdienst zou moeten baseren. Het zou de basis van de samenleving moeten zijn, iets wat iedere inwoner als fundament heeft. Mensen die dit niet doen of niet willen, worden hiervoor gestraft door bijvoorbeeld betalingen of ze worden vervolgd. Het kan dus gepaard gaan met geweld, maar dat hoeft niet.
Het begrip fundamentalisme heeft nu een negatieve lading en wordt met extremisme geassocieerd maar oorspronkelijk betekende het niets anders dan ‘terug naar het fundament van het geloof’. Amerikaanse christenen noemden zich een eeuw geleden fundamentalists en bedoelden dat ze de Bijbel heel letterlijk namen in tegenstelling tot meer vrijzinnige mensen die de Bijbel vooral symbolisch zagen. Deze discussie over het letterlijk of symbolisch nemen van een religieuze tekst zien we in elke godsdienst.
Fundamentalisme hoort niet bij één godsdienst, maar komt voor in alle godsdiensten. Bij de landen die in het boek genoemd worden, namelijk Saudi-Arabië, Iran en Bhutan, gaat het om fundamentalisme vanuit verschillende godsdiensten. In Saudi-Arabië en Iran is het de islam, in Bhutan is het boeddhisme de staatsgodsdienst.
De standpunten van fundamentalisten zijn vaak in strijd met de mensenrechten en daarom houdt Amnesty International deze landen in de gaten. Vervolging is bijvoorbeeld iets wat de mensenrechten schendt en dat gebeurt in fundamentalistische landen regelmatig.
In Saudie-Arabië worden mensenrechten op grote schaal geschonden. Mensen worden geëxecuteerd en gevangengenomen en de rechtspraak is oneerlijk. Amnesty International en Human Rights Watch vinden dat het land geschorst moet worden uit de VN Mensenrechtenraad. Er zijn geluiden dat het land langzaamaan iets moderner begint te worden, maar het land heeft nog veel stappen te gaan. Tot voor kort hadden vrouwen nog een rijverbod, maar dat is nu opgeheven. De kroonprins die aan de macht is maakt het land moderner, maar activisten die pleitten voor meer vrijheid en gelijkheid worden nog steeds opgepakt.
In Bhutan is het boeddhisme de overheersende godsdienst, waarvan de heersers het liefst hebben dat iedereen deze aanhangt. Andere godsdiensten zijn niet verboden, maar ze mogen niet publiekelijk beleden worden. Rond 1990 is de Lhotshampas bevolking verbannen uit Bhutan. Ze waren zo’n 20% van alle inwoners van het land en hun bezit werd afgepakt. Ze vluchtten veelal naar Nepal (zie afbeelding bovenaan de pagina).